Jan van Joinville schrijft over een bepaald moment in de slag bij Mansurah in 1250: 'En weet dat het een prachtig treffen van wapens was, omdat niemand een boog of kruisboog afschoot. In plaats daarvan sloegen zowel de Turken (sic) als onze mannen met knotsen en zwaarden en iedereen liep door elkaar.'
Het gebruik van (met name kruis-)bogen zien Jan en zijn tijdgenoten bepaald niet als iets eervols. De van oorsprong 5e eeuwse Chinese uitvinding, vindt aan het einde van de 11e eeuw zijn weg naar het Europese slagveld en zorgt daar voor een grote verandering. In vergelijking tot zwaarden, bogen en speren, kost het gebruik van een kruisboog weinig kracht en training. Hierdoor is het mobiliseren van een groep kruisboogschutters relatief gemakkelijk en goedkoop. Tegelijk is dit wapen qua vuurkracht en precisie op dat moment ongeëvenaard. Kruisboog-pijlen hebben een enorm bereik en dringen door pantsers en helmen. Archeologen hebben op Gotland schedels gevonden die doorboord zijn met deze ijzeren projectielen. De Franse Lodewijk VI raakt gewond door een kruisboogschot en Richard Leeuwenhart wordt er door gedood. Voor het eerst, met de komst van de kruisboog geven niet langer kracht en moed de doorslag op het slagveld, maar wordt techniek een bepalende factor.
Zoals wel vaker het geval is bij uitvindingen van grote strategische waarde, is de reactie dubbelhartig: enerzijds worden kruisboogschutters met minachting bejegend. Amnesty-regelingen voor een heel leger gelden niet voor hen en de Paus verbiedt het gebruik van kruisbogen tegen christenen. Anderzijds worden kruisboogschutters goed betaald en heeft iedere zichzelf respecterende vorst binnen de kortste keren een paar honderd van deze kerels onder de wapenen.
(De kruisboog als handwapen is een Chinese uitvinding)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten