Al eerder heb ik verteld over mijn zoektocht naar het 13e-eeuwse Damiate. Van de oude stad staat zo goed als geen steen meer overeind. Gelukkig zijn er een paar beschrijvingen en verder laat ik me inspireren door wat ik leer over andere steden.
Vorige week stuitte ik onverwachts op enkele 17e eeuwse afbeeldingen van Basra, aan de Eufraat. De ligging en het ommuurde karakter van de stad aan het water maakt voor mij een vergelijking met Damiate voor de hand liggend. Op de tekeningen verkeert Basra in een vervallen staat, maar er blijft toch voldoende bruikbare informatie over. Het eerste dat me opvalt is de vele begroeiing rond de stad. Op de een of andere manier stel ik me de omgeving van Damiate altijd voor als een combinatie van woestijn en moeras, maar realistischer is om te verwachten dat in de omgeving veel boomgaarden te vinden zijn, die met het oog op de belegering van de stad door de Egyptenaren vernield zijn. Verder tel ik dat het aantal van 22 bastions en 28 versterkte posten op de muren van Damiate niet overdreven veel is. Ook merk ik enkele architectonische details op en aan het stadsgezicht zie ik dat een lange hoge muur langs het water inderdaad heel hermetisch overkomt.
Het opmerkelijkst is echter dat de tekenaar van deze platen de stad zelf nooit heeft gezien. Isaak de Graaf heeft alle benodigde informatie uit reisverslagen van VOC-kapiteins gehaald. Zelf is hij gedurende zijn leven nauwelijks buiten Amsterdam geweest. Bij nadere beschouwing zijn het daarom niet de stadsgezichten die voor mij het meest leerzaam zijn. Het is is de werkwijze van de kaartenmaker die in zijn werkkamer eindeloos verre werelden tot leven brengt.
(Nationaal Archief_4.VEL_863)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten