vrijdag 15 juni 2018

20 maart 1218 - Tranen bij het afscheid

Nadat de podestà een lofrede op de Friezen heeft gehouden, antwoordt onze anonieme pelgrim de Italianen op gelijke wijze:

Wij kregen gelegenheid te antwoorden, en prezen zo goed als het ging al hun betoon van vriendelijkheid, de bewezen weldaden en de tegenover ons tot aan het einde in acht genomen goedheid; we memoreerden hoe welwillend ze ons hadden toegestaan in hun bos hout te hakken, hoewel dat voor de eigen burgers verboden was, hoe liefdevol ze ons in hun herbergen, hoe eerlijk ze ons in commerciële aangelegenheden hadden behandeld, hoe vriendelijk ze onze zieken hadden bezocht en van alles hadden meegenomen wat in de ervaring van het volk of van artsen een goed geneesmiddel was gebleken, en het hadden verstrekt al naar de ziekte dat vereiste; met hoeveel liefde ze onze zieken beweenden, als waren het hun eigen kinderen, terwijl ze hun graven als die van heiligen vereerden enz. Wij beloofden hen allen een aandeel in ons werk en wensten hen Gods beloning toe en namen niet zonder tranen afscheid van hen.

Tranen vloeien rijkelijk in middeleeuwse kronieken en verhalen. Als mensen afscheid nemen of elkaar weerzien, bij zowel goed als slecht nieuws. Verontwaardiging, geluk, ontroering, machteloosheid, woede en dankbaarheid. Het leidt allemaal tot waterlanders. Daarom gebruik ik binnenskamers wel eens de term 'eeuwen van ontroering'.

Je kunt het zo gek niet bedenken of er wordt wel gehuild. Geliefden huilen als zij in elkaars armen liggen. Koning Arthur huilt als hij tegen zijn vroegere vriend Lancelot ten strijde trekt. Er wordt uit dankbaarheid gehuild, wanneer Beowulf een overwinning behaalt. Ook devotie ontlokt veel tranen.

Tijdens de kruistochtprediking barst het samengestroomde volk in tranen uit, als het hoort hoe de heilige plaatsen geschonden worden. Het besef van eigen zonden leidt tot tranen. En ook de liefde van Christus, de Verlossing en de behoefte aan wraak worden huilend beleefd. Maar waarom wordt er toch zo veel gehuild? 
 
Voor Middeleeuwers zijn tranen als hemelse douw. Zij wassen het hart schoon en zij zijn een teken van oprechtheid. Daarom staan de stoere Friezen die dag in maart op het strand van Corneto naar hartenlust te huilen. Want de welbespraaktheid van onze anonieme pelgrim zegt veel. Maar de tranen van zijn landgenoten zeggen nog veel meer.

(Tranen zeggen meer dan woorden)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten